Past Lives ชิ้นส่วนความทรงจำที่กลับมาทำให้เราเข้าใจในรัก

Past Lives คือภาพยนตร์อเมริกันโดย A24 ที่พูดภาษาเกาหลีราวๆ 90% ของเรื่อง นักเขียน/ผู้กำกับเป็นเกาหลี-แคนาดา ส่วนนักแสดงหลักมีทั้งเกาหลี, เกาหลี-อเมริกัน, อเมริกัน โดยมีฉากหลังของเรื่องอยู่ที่นิวยอร์ก สหรัฐอเมริกา ตัวหนังพูดถึงความสัมพันธ์ที่เป็นจริง เป็นธรรมชาติ และอาจจะเกิดขึ้นกับใครก็ได้ เพราะในช่วงชีวิตหนึ่งย่อมมีวันที่เราได้พบใครสักคนและรู้สึกผูกพันอย่างประหลาด ราวกับว่าเคยพบพานกันมาก่อน และจะยังมีกันและกันติดอยู่ในใจ แม้ว่าเวลาจะผ่านไปนานเท่าไหร่ก็ตาม

**บทความนี้เปิดเผยเนื้อหาบางส่วนของภาพยนตร์**

คำเตือน: ภาพยนตร์ Past Lives จะทำงานหนักมาก สำหรับใครก็ตามที่มีประสบการณ์ร่วมหรือใกล้เคียงกับตัวละคร ความหนักหน่วงแต่งดงามของมันจะค่อยๆ สาดซัดเข้ามา เหมือนคลื่นลูกใหญ่ที่ก่อตัวขึ้นจากทะเลที่เหมือนราบเรียบ ผู้เขียนเอง ใช้เวลาหลายชั่วโมงกว่าจะรู้ตัวว่าโดนซัดลงไปในทะเล เปียกปอนข้างในใจ และรู้สึกว่าบนโลกใบนี้ยังมีผู้คนอีกมากมายที่มีเรื่องเล่าและเรื่องเศร้าในความจำเหล่านี้ไม่ต่างกัน

…

ภาพยนตร์ Past Lives เป็นการบอกเล่าความเชื่อตามขนบพุทธะ เรื่องชาติที่แล้ว และการเชื่อมโยงกันของผู้คน โดยอ้างถึงคำภาษาเกาหลี ‘อินยอน’ (인연) ที่หมายถึงพรหมลิขิต หรือการได้พบกันใหม่จากโชคชะตาที่ผูกโยงคนเราไว้เข้าด้วยกัน ซึ่งไม่ได้หมายความเพียงคนรัก แต่หมายถึงพ่อแม่ ครอบครัว รวมถึงคนที่ผูกพันเพียงแค่ได้พบหน้ากันครั้งแรก 

เรื่องราวของ นอร่า และ แฮซอง รักครั้งแรกวัยเยาว์ที่เดินทางมาพบกันอีกครั้งหลังจากผ่านไปราว 24 ปี เขาต่างไม่รู้ว่ามันคือความรักหรือเปล่า แต่อะไรบางอย่างระหว่างทั้งสองบอกได้ว่ามันอาจจะก้าวข้ามผ่านความรัก และเรียกความผูกพันนี้ว่า ‘อินยอน’ 

คุณเชื่อในเรื่องพรหมลิขิตไหม?

คนอเมริกันราว 25% ที่เชื่อเรื่องชาตินี้ ชาติหน้า ชาติที่แล้ว เพราะอย่างนั้นพล็อตของ Past Lives ที่ยกเอาคำศัพท์ ‘อินยอน’ มาใช้ จึงเป็นเหมือนการพูดถึงความฝัน โลกแฟนตาซีที่อาจมีจริงหรือไม่ก็ได้ ในมุมมองแบบอเมริกันซึ่งเป็นประเทศผู้สร้างภาพยนตร์ เมื่อมารวมกับพล็อตโรแมนติกจากการกลับมาพบกันอีกครั้งของรักแรกวัยเด็ก มันจึงเป็นเหมือนนิยายเจ้าหญิง-เจ้าชาย, หญิงสาวทอผ้า-ชายเลี้ยงแกะ หรืออย่างที่ในภาพยนตร์อธิบายผ่านฉากหลังได้ดีคือการที่สองตัวละครนั่งคุยกันอยู่ด้านหน้าม้าหมุน เครื่องเล่นในฝันวัยเด็กที่เราอาจเคยไขว่คว้า แต่กลับได้มันมาในตอนที่เวลาไม่ใช่ 

นอกจากนี้ ประเด็นความสัมพันธ์ที่ Past Lives ผูกโยงเอาไว้ มองจากมุมไหนก็อาจใช้คำว่าโชคชะตาเข้ามาเกี่ยวข้องได้ ไม่ว่าจะเป็น
– นอร่า (รับบทโดย เกรต้า ลี) กับการพยายามตามหาความฝันของตัวเอง จนได้พบกับสามีที่มีฝันคล้ายๆ กัน
– แฮซอง (รับบทโดย ยูแทโอ) ที่พยายามตามหาเด็กผู้หญิงที่เป็นรักแรก โดยที่ไม่มีวันรู้ได้เลยว่าเธอคือรักแท้ของเขาหรือเปล่า
– อาเธอร์ (รับบทโดย จอห์น มากาโร) สามีชาวอเมริกันของนอร่า ที่แสดงออกถึงความรักผ่านการกระทำของเขา และเขาใจกว้างพอให้เธอได้ค้นหาความหมายเหล่านั้น แม้ในใจลึกๆ ก็กลัวว่าเธอจะจากไปก็ตาม

ในมุมของแต่ละตัวละครต่างมี ‘อินยอน’ โชคชะตา หรือด้ายแดง ผูกกันไว้ในแบบของตัวเอง เพียงแค่ว่าไม่เคยมีใครมองเห็นด้ายแดงเหล่านั้นว่ามีจริงไหม หรือผูกเราเข้าไว้กับใครกันแน่ต่างหาก เช่นเดียวกันกับความรัก ก็ไม่ได้ชัดเจนเสมอไปว่าคู่แท้ของเราจะเป็นคนที่เราได้ร่วมทางด้วยในชีวิตจริงหรือไม่ 

รูปแบบความรักอาจเปิดกว้างมากกว่านั้น บางครั้งการได้พบเพียงช่วงเวลาหนึ่ง หรืออยู่ข้างๆ กันในช่วงหนึ่ง ก็อาจเป็นความรักที่เราจดจำได้ดีที่สุด

ช่วงเวลาทุกๆ 12 ปี หรือคือวงโคจรของโชคชะตาที่พัดพามาอีกครั้ง?

ภาพยนตร์ Past Lives แบ่งออกเป็น 3 ช่วง ผ่านอายุของนอร่าและแฮซอง 

ในวัย 12 ที่พวกเขายังเด็ก เป็น Puppy Love ชอบกัน ไปเดทกัน ร้องไห้ หัวเราะด้วยกัน ก่อนที่นอร่าและครอบครัวจะย้ายประเทศไปแคนาดา 

นอร่าในวัย 24 เธอเรียนมหาวิทยาลัยที่นิวยอร์ก และเฟซบุ๊กที่ประสบความสำเร็จอย่างมหาศาลก็ทำให้เธอได้พบกับแฮซองอีกครั้งผ่านหน้าจอ ผ่านวิดีโอคอล ผ่านไทม์โซนที่เลื่อนผ่านระหว่างโซลและนิวยอร์ก วัย 24 ที่ต่างต้องการไขว่คว้าความสำเร็จให้ตัวเอง 

การพบกันเป็นครั้งแรกในวัยราว 36 ที่สุกงอมเต็มที่แล้ว กับการมีชีวิต ตกตะกอนบางอย่าง และตามหาคำตอบที่ยังค้างคาใจ

ในวัย 36 ซึ่งตรงกับปัจจุบันของภาพยนตร์ นอร่าเป็นนักเขียนบทละครเวทีอยู่ที่นิวยอร์ก ส่วนแฮซองมีงานที่มั่นคงอยู่ที่กรุงโซล นี่อาจเป็นเวลาที่เหมาะสมในการหาคำตอบให้กับคำถามที่ยังคงค้างในความรู้สึกว่า ระหว่างเรา…เรียกมันว่าความรักหรืออะไร 

อยากให้ลองดูฉากสำคัญนี้ในภาพยนตร์ การพบกันครั้งแรกในรอบ 20 กว่าปีระหว่างนอร่าและแฮซอง สีหน้า ท่าทาง คำทักทาย มาในรูปแบบที่คาดไม่ถึง แต่กลับเป็นธรรมชาติและงดงาม ซึ่งอย่างหนึ่งก็ต้องยอมรับในการแสดงของสองนักแสดงหลักของเรื่องที่กลายเป็นตัวละครได้สมบูรณ์แบบ และคนดูพร้อมจะเชื่อ ไหลไปกับเรื่องราวระหว่างพวกเขา

อินยอน ไม่ใช่แค่ความรัก?

เซลีน ซอง นักเขียนบทและผู้กำกับ Past Lives ให้สัมภาษณ์ว่าเรื่องราวของภาพยนตร์ส่วนใหญ่มาจากชีวิตจริงของเธอเอง เพียงแต่ว่ามันไม่ได้โรแมนติกอย่างในหนัง มันเกิดขึ้นกลางดึก ตอนที่เธอ สามี และหวานใจวัยเด็กไปที่บาร์ในนิวยอร์กด้วยกัน เธอนั่งอยู่ระหว่างกลางของผู้ชายสองคน พร้อมด้วยสายตาจากผู้คนรอบๆ ที่มองด้วยความสงสัยว่าความสัมพันธ์ระหว่างพวกเขาคืออะไรกันแน่

“ฉากนี้ในภาพยนตร์ค่อนข้างเหมือนสิ่งที่เกิดขึ้นจริงๆ มากค่ะ แต่ของจริงมันปกติธรรมดามาก ไม่ได้โรแมนติกแบบในหนัง ตอนนั้นฉันรู้สึกได้ว่าสถานการณ์มันชวนให้รู้สึกว่าถ้าหากเรื่องนี้เล่าออกมาในมุมโรแมนติก มันจะเป็นอย่างไร

“อย่างหนึ่งที่สำคัญมากเกี่ยวกับตัวนอร่าในภาพยนตร์ ก็คือตัวเธอไม่ใช่คนเกาหลี-อเมริกัน แต่เธอเป็นคนเกาหลี-แคนาดา-อเมริกัน ซึ่งฉันเองก็เป็นคนเกาหลี-แคนาดา-อเมริกัน ในตอนแรกที่เธอย้ายประเทศจากเกาหลีมาอยู่แคนาดาตอนอายุ 12 นั่นก็เพราะเธอย้ายตามครอบครัว แต่ตอนที่เธอย้ายประเทศอีกครั้ง จากแคนาดามาเป็นอเมริกัน นั่นก็เพราะเธอต้องการไล่ตามความฝันของตัวเอง ตรงนี้เป็นรายละเอียดที่สำคัญมาก” 

บทสัมภาษณ์ของเซลีนทำให้คนดูเข้าใจนอร่ามากขึ้น และอาจเข้าใจได้ลึกซึ้งขึ้นว่าเหตุใดภาพยนตร์จึงเลือกจบแบบนั้น และกลายเป็นซีนที่ทำงานกับข้างในจิตใจคนดูในรูปแบบที่มากกว่าการเป็นภาพยนตร์โรแมนติก 

เพราะมันเชื่อมโยงไปถึงรากเหง้า ตัวตน การดิ้นรนเพื่อแสวงหาบางอย่าง จนเราเองลืมไปแล้วว่าได้ทอดทิ้งบางส่วนของเราเอาไว้ที่ตรงไหน

ตัวอย่างภาพยนตร์ Past Lives ครั้งหนึ่ง…​ซึ่งคิดถึงตลอดไป