รีวิว FX’s Shogun EP.8 The Abyss of Life ชีวิตรอด หรือ ญี่ปุ่นรอด

FX’s Shogun เดินทางมาถึง EP.8 เหลืออีก 2 ตอนจะจบซีซัน โดยที่เราอาจจะไม่ได้เห็นฉากสงครามใหญ่โตอย่างที่คิดไว้ เพราะแนวทางสงครามยุทธของโทรานากะเป็นแบบเสียเลือดเนื้อให้น้อยที่สุด และเรื่องราวใน EP.8 ก็เป็นการเปิดเผยแผนบางส่วนของโทรานากะในแบบที่มีคนจำนวนน้อยนิดนักที่จะล่วงรู้ความในใจนี้

ฉากฟาดฟันทางอารมณ์ที่อึกทึกครึกโครมที่สุด อยู่ในตอนที่โทนารากะทดสอบใจกับความแน่วแน่ในการเป็นพันธมิตรกับเขา มีคำพูดหนึ่งที่ว่า “อยากให้ตนรอด หรืออยากให้ญี่ปุ่นรอด” ซึ่งสะท้อนแนวคิดของญี่ปุ่นโดยแท้ สละชีพได้เพื่อชาติ เพราะฉะนั้นคุณค่าของชีวิตคนคนหนึ่งจึงนับเป็นเกียรติยศสูงสุดเพื่อให้แผ่นดินดำรงอยู่ต่อไป

หรือสุดท้ายแล้วชีวิตก็เท่านี้ เป็นทรัพย์สินของระบบ ไม่มีทางเลือกมากนัก นอกจากจะภักดีต่อแผ่นดิน หรือหนีเอาชีวิตพวกตนให้รอด

**บทความต่อจากนี้เปิดเผยเนื้อหาซีรีส์

ยามรบหนักแน่นกล้าหาญ ยามรักอ่อนหวาน สั่นไหว

ฉากหนึ่งที่งดงามและถ่ายทอดวัฒนธรรมญี่ปุ่นได้ครบถ้วน คือฉากที่บุนทาโรแสดงความรักต่อภรรยาด้วยการชงชาอย่างประณีตบรรจง ซึ่งตรงตามที่เขาได้บอกกับมาริโกะ คือเขาทำให้เธอเพียงคนเดียวเท่านั้น

พิธีกรรมชงชา เป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่ไม่เคยล้าสมัยของญี่ปุ่น เพราะมันคือความสงบสันติที่ถ่ายทอดออกมาผ่านการชงชา แต่ก่อนเป็นเครื่องดื่มสำหรับพระสงฆ์ ซามูไร และชนชั้นสูงในการทำสมาธิ ทั้งสถานที่เงียบสงบในอาคารหลังเล็กที่มีไว้สำหรับชงชาและดื่มชาเท่านั้น ในบรรยากาศของความเงียบสงบ เราจะได้ยินเสียงน้ำไหล เสียงฟืนไฟกำลังปะทุ เงียบจนได้ยินเสียงน้ำรินใส่แก้วชา 

ความเงียบสงบที่เคลื่อนไหวผ่านพิธีการชงชาเป็นอะไรที่มากกว่าเครื่องดื่ม

สำหรับฉากนี้แล้ว FX’s Shogun ทำให้เห็นว่าบุนทาโรบอกรักภรรยา แต่อาจไม่ได้รับกลับคืนอย่างที่เขาส่งมอบออกไป และด้วยฉากนี้เองที่ตรงกับเรื่องราวในหนังสือที่บรรยายฉากการชงชาได้อย่างละเอียด ทั้งยังตรงกับคาแรกเตอร์ของบุนทาโรในชีวิตจริงที่เป็นซามูไรที่เก่งกาจการรบ ขณะเดียวกันก็เป็นนักชงชา นักกวี และนักศิลปะที่หาตัวจับยากเช่นกัน

ถึงอย่างนั้น เรื่องของความรักสำหรับบุนทาโร่ไม่ได้ง่ายเหมือนการออกรบ

บทกวีในบทสนทนา

ความงดงามอีกอย่างใน FX’s Shogun EP.8 คือฉากการโต้ตอบระหว่างโทรานากะและมาริโกะ หลังจากผ่านเรื่องที่แสนทุกข์ระทม การสนทนาผ่านบทกวีสะท้อนความหมายภายในใจได้มากมาย และเป็นบทซีรีส์ที่กระชับ คมคาย และงดงามมากจนต้องจดมาฝากกัน

โทรานากะ: The sound of rain on the leaves can be heard. 

มาริโกะ: Still more fragile is the dew of tears on my sleeves even in springtime.

โทรานากะ: Waiting, the pine tree never withers in winter.

มาริโกะ: If I could use words like scattering flowers and falling leaves, what a bonfire my poems would make.

“เสียงของฝนหล่นบนบนไม้ย่อมได้ยิน
บอบบางกว่านั้นคือหยดน้ำค้างบนชายเสื้อ แม้ในฤดูใบไม้ผลิ
รอคอย ต้นสนที่ฤดูหนาวไม่เคยทำให้เหี่ยวเฉา”

การกระทำ Seppuku ที่เราอาจไม่เข้าใจในบริบท 2024

ในซีรีส์ FX’s Shogun เราได้เห็นฉากการกระทำ Seppuku หรือการปลิดชีวิตตนอย่างสมเกียรติอยู่บ่อยครั้ง แต่สำหรับในอีพีนี้ต้องยอมรับว่าฉากนี้ทำให้เข้าใจความหมายของการสละชีวิตอย่างสมศักดิ์ศรี และเป็นฉากที่ยกระดับเรื่องราวในซีรีส์ไปอย่างเหนือชั้น เพราะมันคือความผูกพันระหว่างกัน การยอมรับ เชื่อใจซึ่งกันและกันอย่างไม่ต้องพูดอะไรออกมา

สำหรับ Seppuku คือการฆ่าตัวตายด้วยการคว้านท้อง ที่เราอาจเคยคุ้นกับคำว่า ฮารากิริ แต่ในความเป็นจริงฮารากิริเป็นคำที่ไม่เหมาะสมนัก เพราะถือว่าไม่ให้เกียรติกับผู้วายชนม์ 

การกระทำ Seppuku สำหรับเหล่าซามูไรในญี่ปุ่นจะใช้มีดสั้นแทงหน้าท้องกรีดตัดลำไส้ แล้วซามูไรอีกคนจะใช้ดาบยาว หรือคาตานะ ตัดศีรษะให้ขาดในดาบเดียว ตามคติที่เชื่อว่าเป็นการตายอย่างสมเกียรติ แสดงให้เห็นถึงความกล้าหาญและความสามารถในการบังคับจิตใจตนเองให้ทำเรื่องที่ยากที่สุดได้ การกระทำ Seppuku คือการแสดงความกล้าหาญ เพราะฉะนั้นจึงมักทำในขณะที่มีผู้คนร่วมเป็นสักขีพยาน นอกจากนี้ยังตรงตามหลักศาสนาชินโด

ฮิโระมัตสึได้ร้องขอให้ลูกชาย บุนทาโร ช่วยลงดาบให้ และเป็นการกระทำ Seppuku ต่อหน้าโทรานากะที่ร่วมรบกันมาตั้งแต่เขายังอายุเพียง 12 ปี แน่นอนว่าการสละชีวิตครั้งนี้ “สัญญาว่าจะไม่เสียเปล่า”

ต้องติดตามกันต่อว่าจากนี้เรื่องราวใน FX’s Shogun จะเป็นอย่างไร 
– มาริโกะ ที่ร่วมเดินทางไปโอซาก้าด้วย เกี่ยวพันโดยตรงกับ โอจิบะ เพื่อนที่ต้องกลายมาเป็นคนห่างเหินต่อกัน
– นากาคาโดะ ลูกชายของโทรานากะ เป็นหนึ่งในแผนของโทรานากะหรือไม่
– โอจิบะ จะเลือกข้างในการวางหมากรบอย่างไร จะตรงตามประวัติศาสตร์จริงหรือไม่
– โทรานากะ ป่วยจริงหรือป่วยทิพย์กันแน่

ภาพ: Disney+ Hotstar